Ο Κώστας Τραχανάς για το βιβλίο «Μια ζωή Αναγέννηση - Η ιστορία της Αναγέννησης Άρτας» του Ντίνου Γιώτη.
Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς
«Οι ετοιμοθάνατοι καθυστέρησαν το θάνατό τους και τα μωρά βιάστηκαν να γεννηθούν…..
Ρίο ντα Ζανέιρο, 16 Ιουλίου 1950, στάδιο Μαρακανά.
Την προηγουμένη δεν κοιμήθηκε κανείς.
Την επομένη δεν ήθελε κανείς να ξυπνήσει….. »
Ουρουγουανός συγγραφέας Εντουάρντο Γκαλεάνο
(16 Ιουλίου 1950 -Τελικός Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου Βραζιλία-Ουρουγουάη στο στάδιο Μαρακανά
(Η Μεγάλη Βραζιλία των Ζιζίνο-Ζαϊρ-Αντεμίρ-Τσίκο και Φριάκα ήταν φαβορί).
Στο 47ο λεπτό σκοράρει ο Φριάκα, Βραζιλία - Ουρουγουάη 1-0.
Ο Χουάν Χιλμπέρτο Σκιαφίνο ισοφαρίζει, Βραζιλία - Ουρουγουάη 1-1.
Με τον Αλσίντες Γκίτζια η Ουρουγουάη κερδίζει το Παγκόσμιο Κύπελλο, όπως και το 1930, Βραζιλία-Ουρουγουάη 1-2).
Το ποδόσφαιρο είναι το άθλημα που ξεσηκώνει μάζες ανθρώπων και που αριθμεί τους περισσότερους παίχτες. Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες σήμερα αποτελούν , στο μεγαλύτερο μέρος της υδρογείου , τον μαγνήτη των λαών. Το παιχνίδι με μπάλα είναι ίσως από τα πρώτα παιχνίδια που έπαιξαν οι άνθρωποι. Ήδη 3.000 χρόνια π.Χ. παίζονταν στην Κίνα.
Το ποδόσφαιρο γεννήθηκε στο πλαίσιο των αγγλικών public schools (αριστοκρατικά ιδιωτικά σχολεία για αγόρια) στα μέσα του 19ου αιώνα. Σε σχεδόν 20 όμως χρόνια , το παιχνίδι και το θέαμα γίνονται τα εμβλήματα της εργατικής κουλτούρας, στενά συνυφασμένης με τις βιομηχανικές επιχειρήσεις .Το ποδόσφαιρο θα γίνει γρήγορα μία λαϊκή διασκέδαση , πόλος ταυτότητας για τους ανθρώπους του εργοστασίου , της γειτονιάς ή της μεγάλης εργατούπολης.
Το 1904 συστήθηκε στο Παρίσι η γνωστή FIFA , η διεθνής Ομοσπονδία ποδοσφαίρου .Από το 1885 διεξάγεται το πρωτάθλημα επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην Αγγλία. Το ποδόσφαιρο καθιερώθηκε στην Ελλάδα το 1899.Το 1906 έγιναν οι πρώτοι Πανελλήνιοι ποδοσφαιρικοί αγώνες.
Η γενιά μας «μεγάλωσε με το ποδόσφαιρο». Το ποδόσφαιρο της αλάνας, της γειτονιάς, των δρόμων ( που δεν περνούσαν αυτοκίνητα), των μικρών πλατειών. Δύο ήταν τότε οι άξονες ζωής των παιδιών: το σχολείο και το παιχνίδι. Το ποδόσφαιρο δέσποζε στη δική μας διασκέδαση. Ξεκινούσε από τα διαλείμματα του σχολείου, με τις σάκες για γκολπόστ, κατέληγε σε κάποια κοντινή αλάνα ή στις όχθες του Αράχθου και δεν το σταματούσε παρά μόνο η απόλυτη εξουθένωση. Στο σπίτι , πολλές φορές στο βαθύ σούρουπο , μας περίμεναν από τις μανάδες οι πειθαρχικές κυρώσεις, για να μας μάθουν νωρίς νωρίς ότι στη ζωή όλα, και κυρίως η ευτυχία, έχουν ένα αντίτιμο…
Το ποδόσφαιρο αυτό που αγαπήσαμε ήταν μιας Ελλάδας που δεν υπάρχει πια.
Τα γήπεδα μεγάλωσαν, έγιναν απρόσωπα , δεν είναι πια «δικά» μας. Οι παίκτες δεν είναι πια λαϊκοί ήρωες, δεν συγκινούν τους εραστές του ποδοσφαίρου, η σχέση τους με το κοινό είναι τηλεοπτική, στις εξέδρες ομάδες αγριεμένων «χούλιγκανς» καθορίζουν το σκηνικό. Η μπάλα είναι η στρογγυλή θεά. Η μπάλα είναι το κοινό όπλο δύο ομάδων μιας ποδοσφαιρικής μάχης. Δεν υπάρχει θρησκεία η οποία να μην μπορεί να επικαλεσθεί κάποιο θαύμα. Και το ποδόσφαιρο έχει τα δικά του. Θαύματα μεταφορικά, απίστευτα γκολ. Φάσεις που τις έφτιαξαν θεοί. Τα γήπεδα κάθε Κυριακή μετατρέπονται σε ναούς όπου οι οπαδοί «λατρεύουν» μικρούς θεούς… Η μάγισσα μπάλα πιάνει στα δίχτυα της όλα τα παιδιά και δεν τα αφήνει ποτέ να μεγαλώσουν , τα σκλαβώνει για πάντα και τα κάνει να νομίζουν πως ο κόσμος γεννήθηκε στρογγυλός για να μοιάζει στην μπάλα τη…. θεά, που πάντοτε ασπρόμαυρη θα παραμείνει στις καρδιές των παλαιών, εκεί που λες χτυπάει η καρδιά του κόσμου κι ας λένε πώς πάλλεται στις Βρυξέλλες , στη Γουώλ Στριτ και στο Δ.Ν.Τ…
Η μνήμη δίνει στο ποδόσφαιρο τα μυθικά του χαρακτηριστικά. Η μνήμη των φάσεων και των γκολ που κράτησαν στην πραγματικότητα μερικά δευτερόλεπτα, όμως πέρασαν από στόμα σε στόμα και αποτυπώθηκαν στη συλλογική ευαισθησία των φιλάθλων ως τεκμήρια μιας πραγματικότητας που είναι κάτι παραπάνω από την … πραγματική πραγματικότητα της κάθε μέρας που περνάει.
Όσοι πιστεύουν ότι το ποδόσφαιρο αρχίζει και τελειώνει με τα σφυρίγματα του διαιτητή κι ότι το παν είναι η δεξιότητα των παικτών και η ευγενής άμιλλα που αναπτύσσουν , απλώς δεν καταλαβαίνουν τίποτε από ποδόσφαιρο.
Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας είναι ένα θέαμα, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, και ως θέαμα μαγεύει τον θεατή από οποιαδήποτε τάξη , κοινωνική ομάδα, επάγγελμα ή μόρφωση κι αν προέρχεται. Το θέαμα περικλείει όλα εκείνα τα στοιχεία που γοητεύουν τον φίλαθλο-οπαδό , τον φανατίζουν , τον συγκινούν , τον θλίβουν και τον κάνουν να ξεδιπλώνει ακόμη και ακραίες πολλές φορές , πτυχές του εαυτού του.
Αυτό που κάνει αυτή τη μελέτη «Μια ζωή Αναγέννηση-Η ιστορία της Αναγέννησης Άρτας» του συμπατριώτη μας ,συγγραφέα Ντίνου Γιώτη σημαντική ,είναι ότι αφ΄ ενός έρχεται να καλύψει ένα κενό 60 χρόνων στη γνώση μας για την Αναγέννηση Άρτας και αφ΄ ετέρου ότι καταδεικνύει την αναγκαιότητα να συνεχίσουν να γίνονται εξειδικευμένες μελέτες από ιστορικούς, αθλητικογράφους, λογοτέχνες κ.α .σχετικά με την Ιστορία της Αναγέννησης Άρτας. Δεν ξέρω αν οι περισσότεροι Αρτινοί θυμούνται ή ξέχασαν ή ξεχνούν, πάντως αυτό το καταπληκτικό και εξαιρετικό βιβλίο έρχεται να εδραιώσει στην μνήμη μας την παρουσία του.
Ο Ντίνος Γιώτης κινείται με αφηγηματική αυτοσυγκράτηση και τόνους χαμηλούς σε όλη την έκταση αυτής της μελέτης και έρευνας για την Αναγέννηση . Επικεντρωμένη και στοχευμένη γραφή , σύντομες φράσεις και κείμενα , λιτότητα εκφραστικών μέσων, ακριβής λόγος, ήπια αφηγηματική ροή , υπόκωφη κι υπόγεια , που δεν κουράζει ούτε αυτούς ,που σίγουρα δεν έχουν διαβάσει ούτε ένα βιβλίο. Ο συγγραφέας καλείται να μεταφέρει το νόημα του βιβλίου μέσω των εύστοχων σχολίων του για τους ποδοσφαιριστές και τους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Επιλογή ποδοσφαιρικών σκηνών , συμβάντων, προσώπων και καταστάσεων από τα έγκατα της μνήμης ατομικής και συλλογικής. Μοιάζει η εργασία του Ντίνου Γιώτη σαν ένας περιφερόμενος-περιστρεφόμενος φακός, γυμνασμένη στην παρατήρηση, την καταγραφή και την ιδιότυπη ακινητοποίηση -φωτογράφηση ποδοσφαιρικών συμβάντων, στιγμών και καταστάσεων της Αναγέννησης Άρτας, από το 1960 έως το 2010. Ποδοσφαιριστές συνηθισμένοι συμπολίτες μας , ιστορίες της ποδοσφαιρικής τους ζωής, προσωπικές μαρτυρίες, σπάνια ντοκουμέντα ,ανέκδοτες φωτογραφίες, στιγμές ακινητοποιημένες , προβαλλόμενες με τέτοιο τρόπο , ώστε εξαϋλωμένες ή εξαγνισμένες με το πέρασμα του χρόνου, διαβρωμένες από μίαν ιδιοτύπως υφέρπουσα νοσταλγία. Η υπαινικτικότητα αναδεικνύεται έτσι ως κύρια αρετή : η μεγάλη συγκίνηση προκύπτει αθόρυβα , συχνά ανεπαίσθητα. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο περιέχονται αυθεντικές ιστορίες και άγνωστα περιστατικά που διαδραματίστηκαν μέσα και έξω από τα γήπεδα. Στο δεύτερο μέρος, στο παράρτημα, μπορεί να βρει κανείς αναλυτικά την “αγωνιστική ιστορία” της Αναγέννησης -μέσα από τους αγώνες, τις συνθέσεις, τους σκόρερς και τις βαθμολογίες- που ξεκινάει από την ίδρυση της και φτάνει σχεδόν μέχρι τις μέρες μας.
Παραθέτουμε κάποια σημαντικά, χαρακτηριστικά αποσπάσματα του βιβλίου:
«…Μεγάλη Πέμπτη του 1969 η Αναγέννηση Άρτας αντιμετωπίζει στο γήπεδο της Νέας Σμύρνης την Καλλιθέα. Το ματς ήταν συναρπαστικό και κράτησε σε αγωνία τους 12.000 και πλέον φιλάθλους μέχρι το τελευταίο λεπτό. Η Αναγέννηση αν και έπαιζε με δέκα παίκτες ,μετά την αποβολή του Κοντογιώργου στο 43΄, κατόρθωσε να ισοφαρίσει με τον Κουτσογιώργο στο 52΄το γκολ που είχε δεχθεί στο πρώτο ημίχρονο. Ήταν ένας ποδοσφαιρικός άθλος της Αναγέννησης που έβαλε τα θεμέλια για την άνοδο στη Β΄ Εθνική…»
«Λεβαδειακός-Αναγέννηση 1-1 -Ο Σιακούφης με το μάτι να γυαλίζει παίρνει θέση στην μεγάλη περιοχή του Λεβαδειακού. Την κατάλληλη στιγμή σηκώνεται στα ουράνια , ψηλότερα από όλους και με ασύλληπτη κεφαλιά καρφώνει τη μπάλα στα δίχτυα , σημειώνοντας το καλύτερο γκολ της μεγάλης καριέρας του. Αμέσως όλοι οι ποδοσφαιριστές και οι παράγοντες του Λεβαδειακού την πέφτουν στον διαιτητή και στους παίκτες της Αναγέννησης. Στην κερκίδα ξεκινάει συμπλοκή. Οι φίλαθλοι προτάσσουν τις ομπρέλες τους για όπλα και οι ομπρελιές πάνε σύννεφο. Οι αδελφοί Χρήστου, οπαδοί της Αναγέννησης , ήταν τότε που έφαγαν το ξύλο της χρονιάς τους. Ο γιατρός Βασίλης Καρατσιώλης για να σωθεί πήδηξε από τον τοίχο και ξέφυγε μέσα στο ποτάμι…»
«Ο Λάμπρος Σκούρας ήταν ένας Αίαντας του ποδοσφαίρου .Ένας γνήσιος ποδοσφαιριστής που μέσα στο γήπεδο έδινε και την ψυχή για την ομάδα. Αγωνίστηκε για οκτώ χρόνια με τα χρώματα της Αναγέννησης και για τελευταία φορά έπαιξε στο ματς με την Κέρκυρα (2-1) , στις 25Ιουνίου 1972…»
«Ο φωνέας των γιγάντων ,Φωστήρας, δεν κατόρθωσε ποτέ να νικήσει τη Σταχτοπούτα Αναγέννηση…»
« Η Αναγέννηση της δεκαετία του ΄70 δεν ήταν μόνο μια πολύ καλή ποδοσφαιρική ομάδα .Ήταν μια ομάδα δημοφιλής σε όλη τη χώρα…»
« Η Αναγέννηση μπορεί να υπερηφανεύεται για ένα τρομερό ρεκόρ που έχει πετύχει στην έδρα της και θα ζήλευαν πάρα πολλές ομάδες. Είναι από εκείνα τα ρεκόρ που κάνουν μια έδρα να χαρακτηρίζεται απροσπέλαστη και απόρθητο κάστρο. Ένα ρεκόρ που κάνει υπερήφανους όλους τους ποδοσφαιριστές της, που το κράτησαν επί έξι συναπτά χρόνια. Συγκεκριμένα από τις 14 Μαρτίου 1965 μέχρι στις 7 Μαρτίου 1971 η Αναγέννηση παρέμεινε στην έδρα της αήττητη. Καμία ομάδα σε 170 και πλέον αγώνες δεν κατόρθωσε να αλώσει το απόρθητο κάστρο της Άρτας…»
« Όμως εκείνη η καρφωτή κεφαλιά του Κουτσογιώργου, το ανάποδο ψαλιδάκι του Σιακούφη, το δυνατό σουτ του Αμβράζη, το φαλτσαριστό σουτ του Μπασούκα, η επιτόπια τρίπλα του Νίκου, η κατά μέτωπον επέλαση του Ευταξία ,που να βρίσκονται άραγε ; Δεν θα τα βρεις σε κανένα φιλμ ή βίντεο. Κάποια ελάχιστα , ίσως να είναι αποτυπωμένα σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες της εποχής .Όμως όλα βρίσκονται στη μνήμη του καθενός ξεχωριστά και στη συλλογική ποδοσφαιρική μνήμη, αν υπάρχει κάτι τέτοιο. Είναι τότε που κάποιος ρωτάει τον άλλο : -Θυμάσαι την κεφαλιά-ψαράκι του Μαύρου στο ματς με το Ρουφ, το 1973 ; …»
«Ο Τάκης Κουτσογιώργος δεν ήταν ποδοσφαιριστής. Ήταν κεφαλο-σφαιριστής με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Έπαιζε μπάλα με το κεφάλι. Ακόμα και όταν ήταν να δώσει πάσα έσκυβε για να τη δώσει με το κεφάλι. Τόσο κεφαλοσφαιριστής . Ο Ευταξίας, ο Νίκου , ο Τσίτσικας τον έβρισκαν μέσα στην περιοχή με κλειστά μάτια .Ήξεραν ότι αρκούσε να φτάσει η μπάλα σε αυτόν. Τα υπόλοιπα ήταν θέμα δικό του. Ένας κυνηγός-φωτιά ,όπως έγραφαν οι αθλητικές εφημερίδες της εποχής. Το άλμα του ήταν εντυπωσιακό . Πηδούσε ψηλά, πολύ ψηλά , ψηλότερα από κάθε αμυντικό. Καμιά φορά και από τον τερματοφύλακα που έκανε έξοδο απελπισίας και έβλεπε να του κλέβει τη μπάλα μέσα από τα χέρια .Και άλλοι σέντερ φορ πηδούσαν ψηλά, αλλά δεν ήξεραν να σημαδεύουν. Ο Μαύρος ήξερε να το κάνει άριστα .Πήγαινε να βρει αυτός την μπάλα και όχι η μπάλα αυτόν. Λες και είχε ραντεβού στον αέρα με την μπάλα που ερχόταν να τον συναντήσει. Αντί για γλυκόλογα ,την χτυπούσε με ορμή και αυτή τρομαγμένη από το ξαφνικό και δυνατό χτύπημα πήγαινε να κρυφτεί μέσα στα δίχτυα. Καμιά φορά παίρνοντας μαζί της και τον αντίπαλο τερματοφύλακα…»
«Αναγέννηση-Εθνικός Αστέρας 3-0, 17 Ιανουαρίου 1971- Και έφτασε το ΄90. Ώρα για θέαμα. Ο Ευταξίας πήρε την μπάλα και με ένα σόλο τρίπλαρε διαδοχικά τρεις παίχτες του Εθνικού Αστέρα. Τον Αμπατζή, τον Βασιλάκη και τον Κιάμο. Έναν από δεξιά , έναν από αριστερά. Έναν από αριστερά , έναν από δεξιά .Βρέθηκε απέναντι στον τερματοφύλακα Νομικό και ήταν έτοιμος πια να σκοράρει. Κάτι όμως δεν του καθόταν καλά. Του έλειπε το κερασάκι από την τούρτα. Για αυτό τρίπλαρε και τον τερματοφύλακα. Το γκολ έτσι έδεσε και έγινε πιο γλυκό. Και για τον ίδιο και για τους φιλάθλους που γελούσαν μέχρι τα αυτιά τους από ποδοσφαιρική ευτυχία. Η Κυριακή θα τελείωνε χαρούμενα για αυτούς, ποιος νοιαζόταν για τη Δευτέρα…»
«ΠΑΣ Γιάννενα-Αναγέννηση 2-1 -Στις 5 Μαρτίου 1972 έγινε , ίσως , το καλύτερο ματς μεταξύ του ΠΑΣ Γιάννενα και Αναγέννηση. Ταυτόχρονα έγινε και ρεκόρ στα εισιτήρια της Β΄ Εθνικής. Κόπηκαν 13.400 εισιτήρια , ενώ πάνω από 15.000 φίλαθλοι βρέθηκαν στο γήπεδο των Ζωσιμάδων για να παρακολουθήσουν το μεγαλύτερο ντέρμπι που έγινε ποτέ στην Ήπειρο. Πάνω από 1.500 αρτινοί φίλαθλοι με ένα τεράστιο κονβόι αυτοκινήτων ξεκίνησαν από νωρίς το πρωί για την γειτονική πόλη. Η μάχη της εξέδρας ξεκίνησε πολύ νωρίς από εκείνη στον αγωνιστικό χώρο.-Άρτα είσαι γκόμενα,-Ελάτε στο δωμάτιο , ήταν δύο από τα συνθήματα που ανταλλάσσαν οι οπαδοί των δύο ομάδων και δονούσαν την ατμόσφαιρα. Ήταν η χρονιά που η Αναγέννηση διεκδικούσε την άνοδο στην Α΄ Εθνική , ενώ τα Γιάννινα βρίσκονταν χαμηλά στη βαθμολογία. Για αυτό και η Αναγέννηση πήγαινε για τη νίκη. Ο ΠΑΣ όμως αιφνιδίασε την Αναγέννηση και στο ΄27 προηγούνταν ήδη με δύο γκολ .Η Αναγέννηση δεν το έβαλε κάτω , αντεπιτέθηκε με σφοδρότητα και κατάφερε να μειώσει στις καθυστερήσεις του πρώτου ημιχρόνου με φάουλ του Κουτσογιώργου…»
«Την περίοδο 1971-72 η Αναγέννηση είχε φτάσει μια ανάσα από την Α΄ Εθνική. Με τη λήξη του πρώτου γύρου η Αναγέννηση βρισκόταν στο γκρουπ των πρωτοπόρων (Ίκαρος, ΟΦΗ, Καλαμάτα Αναγέννηση, Καλλιθέα, Παναυπλιακός).Με την έναρξη του δεύτερου γύρου και τη νίκη της επί της Καλαμάτα με 3-1 , η Αναγέννηση πήρε κεφάλι στην κούρσα και όλοι στην Άρτα άρχισαν να χαμογελάνε πιο πλατιά. Αλλά όπως τα θαύματα κρατάνε τρεις μέρες , έτσι και στην Αναγέννηση κράτησε 28 αγωνιστικές .Την 29η και την 30η αγωνιστική η Αναγέννηση έκανε δύο διαδοχικές ήττες στην Κόρινθο και εντός έδρας με τον Ίκαρο και το όνειρο της ανόδου άρχισε να ξεθωριάζει. Για εκείνα τα δύο παιχνίδια γράφτηκαν αρκετά και ακούστηκαν περισσότερα : -Έδωσαν το παιχνίδι, κάποιοι παίχτες τα πήραν, η διοίκηση δεν ήθελε την άνοδο… Δ.Σιακούφης: Θα παίρναμε το πρωτάθλημα , αν μας άφηναν. Η ΓΓΑ (Ασλανίδης ) δεν ήθελε να βγούμε…(…Ο λαδέμπορος Λ.Γαϊτάνος της Καλαμάτας, είχε στενές σχέσεις με τον Παττακό)»
«Αναγέννηση-ΠΑΣ Γιάννενα 1-0 , 12 Νοεμβρίου 1972. Πάνω από 8.000 θεατές , βρίσκονται στιβαγμένοι σαν σαρδέλες , στις δύο κερκίδες του γηπέδου. Το ίδιο και έξω από το γήπεδο .Μέσα σε αυλές, πάνω σε ταράτσες , ακόμα και σκαρφαλωμένοι σε δένδρα, μερικές χιλιάδες Αρτινοί , που δεν είχαν βρει εισιτήριο ή δεν είχαν λεφτά να πληρώσουν, κρέμονται σαν τσαμπιά στη Βαλαώρα. Μέσα στο γήπεδο αρχίζει η μάχη της εξέδρας. Με φωνές , συνθήματα και αλαλαγμούς θυμίζουν στρατιώτες λίγο πριν την τελική έφοδο . Οι σαλπιγκτές εκατέρωθεν ξεσηκώνουν με τους παιάνες τους τα πλήθη που εν χορώ ωρύονται.: -Άρτα , ολέ!.-Γιάννινα, Γιάννινα! Είμαστε πρωταθληταί!.. Στο 57΄ο Κουτσογιώργος «τσιμπάει» την μπάλα , την κρατάει για λίγο όσο χρειάζεται και μετά πλασάρει τον Λίσα που βγαίνει να τον ανακόψει. Γκοολ!! Τι ήταν να μπει ; Το γήπεδο σείεται συθέμελα από τις επευθυμίες των αρτινών φιλάθλων. Στο τέλος πέφτει πολύ ξύλο .Σαν θαύμα οι ουρανοί ανοίγουν, λες και περίμενε την κατάλληλη στιγμή και μια καταρρακτώδης βροχή διαλύει τους συμπλεκόμενους φιλάθλους…»
«Για τους πιτσιρικάδες στην τσέπη δεν υπήρχε δεκάρα .Η τιμή του εισιτηρίου είκοσι δραχμές. Οι παραδοσιακοί δρόμοι για να μπουν στο γήπεδο ήταν οι μπαξέδες ή να στηθείς έξω από τα εκδοτήρια και να κολλάς σε κάποιον μεγαλύτερο γνωστό ή άγνωστο: -Θα με βάλεις και μένα θείο;»
Η εικόνα μιας στιγμής ,ενός αγώνα της μαύρης θύελλας ,της Θρυλικής Αναγέννησης Άρτας (γήπεδο Νέας Σμύρνης ,δεύτερη ημέρα του Πάσχα του 1969,Καλλιθέα-Αναγέννηση Άρτας 1-1), εγγράφεται ανεξίτηλα επάνω στο ύφασμα του χρόνου και παραμένει σταθερά αποτυπωμένη στη μνήμη και στις συνειδήσεις όλων των Αρτινών φιλάθλων. Οι ποδοσφαιριστές Λάμπρος Σκούρας, Δημήτρης Σιακούφης και Κώστας Μπασιούκας στην διάσημη φωτογραφία, , σε μια πανομοιότυπη φιγούρα , τρέχουν στο γήπεδο , λες και χορεύουν σε μπαλέτο, δείχνουν σαν να υπάρχουν σε ένα διαρκές παρόν ,που σφραγίζει την αιωνιότητα….
Ο συγγραφέας του έργου αφιέρωσε πολλά χρόνια για τη συγκέντρωση , ταξινόμηση και επεξεργασία του πλουσιότατου αλλά και πολύτιμου υλικού. Με σύστημα και μεθοδικότητα δοκίμου ιστοριοδίφη τιθάσευσε το υλικό που πήρε από κάθε είδους πηγή (αθλητικές εφημερίδες, περιοδικά , προσωπικές συνεντεύξεις, αρχεία του Γιώργου Κωσταβασίλη και Κώστα Μπανιά, πρακτικά ΣΑΦ, βιβλία, ανέκδοτες φωτογραφίες, μαρτυρίες ,Εθνική Βιβλιοθήκη, Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων κ.λπ.) και το έδεσε οργανικά με τις δικές του εμπειρίες και μαρτυρίες και βεβαίως με το πλούσιο προσωπικό του αρχείο. Κατάφερε να δώσει ένα έργο που αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και για άλλες περιοχές της χώρας μας. Το βιβλίο του Ντίνου Γιώτη αποτελεί ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα που δεν απευθύνεται μόνο στους ποδοσφαιρόφιλους , αλλά και σε όλη την Αρτινή κοινωνία. Το βιβλίο απευθύνεται και προς κάθε άνθρωπο που θέλει να μάθει και να ξαναθυμηθεί. Το βιβλίο αυτό είναι βιβλίο …ενός ημιχρόνου!! Το διαβάζεις , δηλαδή , χωρίς διακοπή. Σε τραβάει, είναι γρήγορο, απλό, δημοσιογραφικό. Είναι ένα βιβλίο που κάνει όλους τους Αρτινούς υπερήφανους και γίνεται πηγή αναμνήσεων, συγκινήσεων και νοσταλγίας. Και μια αναπόληση σε εκείνους που «έγραψαν» την Ιστορία με την καρδιά τους , το μυαλό τους, τα πνευμόνια τους, τα πόδια τους και τους μυς τους, που δεν μπορούν πια, να τη διαβάσουν….
Η Άρτα είναι μια επαρχιακή πόλη που δεν έχει στον ήλιο μοίρα, που την έχουν ξεχάσει και οι θεοί και οι άνθρωποι. Τα πορτοκάλια που δεν έχουν καμιά αξία (ευτυχώς υπάρχει και το ακτινίδιο), τα εργοστάσια που δεν ευδοκιμήσαν στον τόπο μας, οι «κοντοί» πολιτικοί και δημοτικοί άρχοντές μας, αποτέλεσαν μεγάλες πληγές για την περιοχή μας. Ένας καημός , όμως , που δεν εξαρτάται μόνο από το μαράζι το οικονομικό , πονάει τους Αρτινούς πιο πολύ ακόμα. Η «μαύρη θύελλα» , η θρυλική Αναγέννηση Άρτας, το φόβητρο της Β΄ Εθνικής , της δεκαετίας του 70 ,η ποδοσφαιρική ομάδα που έκανε την πόλη γνωστή στο πανελλήνιο , έχει ξεπέσει πια εντελώς. Είναι ελάχιστες οι επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας , στις οποίες υπήρξε πάνδημο συναισθηματικό δέσιμο μεταξύ των κατοίκων και ενός αθλητικού συλλόγου. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται πως ακόμα και η βόλτα της Κυριακής και η διασκέδαση των Αρτινών επηρεάζονταν από το αποτέλεσμα της ομάδας στο ποδόσφαιρο. Στην περίπτωση της Αναγέννησης Άρτας , ο οικονομικός ξεπεσμός της πόλης , η αλλοτρίωση των κατοίκων της (που έφτασε στις μέρες μας να εκφράζεται με αποχή από οτιδήποτε συλλογικό), η εμπορευματοποίηση των πάντων ,η αγοροπωλησία αγώνων , το στοίχημα (νόμιμο και παράνομο) και προπαντός η ανυποληψία της νέας γενιάς των παραγόντων της , που αφελώς θεωρούν την ομάδα κτήμα τους , την έριξαν πολύ χαμηλά. Οι Αρτινοί , σε απάντηση, δεν πηγαίνουν πια στο γήπεδο. Δεν παύουν , όμως να αναπολούν τις δόξες του παρελθόντος και να αποθέτουν τις ελπίδες τους σε ένα δεύτερο θαύμα, ίσως το 2020-21. Τότε το γήπεδο θα ξαναγεμίσει και θα ναι όλοι εκεί : Ο «Μαύρος» , ο «Ασταχάν», ο Τζαχρήστας , ο Σιακούφης, ο Μπέκας, ο Σκούρας, ο Ξυθάλης, ο Πέτσας, ο Ζάχος, ο Χρηστάκης, ο Μπακατσέλος ,ο Κατσούδας, ο Λάιος, ο Δημητρίου, ο Νικολάου, ο Διαμάντης, ο Γκόμπλιας, ο Παπαγιάννης, ο Σακκάς, ο Παπαχρήστος, ο Παπαδημητρίου , ο Πριόβολος, ο Κατσάνος, ο Κίκης, ο Τσιάφης , ο Χουλιάρας , ο Αμβράζης , ο Κωστούλας, ο Τσίτσικας , ο Παπαδιώτης, ο Δρόσος, ο Βαίτσης, ο Γεωργιάδης, ο Νικοπολίδης, ο Τζιομάκης , ο Γιαννούλης , ο Νίκου , ο Κλάρας , ο Ρέντζιος, ο Κοντογιώργος, ο Γούλας, ο Ντόβας, ο Νταλάκας, ο Ρίζος , ο Μπακόλας, ο Ζυγουβέλης, ο Παντελής, ο Μαγκάκης, ο Μητσαράς, και τόσοι άλλοι μαζί τους…Και θα στηθεί από τον ΣΑΦ , πάνω από το Στάδιο της Άρτας η ασπρόμαυρη σημαία και η πόλη θα αναστηθεί και ο κόσμος με ενθουσιασμό θα ψάλει τον ύμνο της ομάδας , που έγραψε ο συμπατριώτης μας ποιητής Γιάννης Καλπούζος :
«Είσαι η ομάδα μας
του Αράχθου η ορμή
και του ήλιου άναμα
στην ψηλότερη κορφή
Aναγέννηση μπροστά
Αναγέννηση φωτιά
Αναγέννηση της θύελλας παιδιά…»
Ντίνο σ΄ ευχαριστούμε.
Ο Ντίνος Γιώτης γεννήθηκε το 1961 στην Άρτα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και κυρίως σε περιοδικά. Έγραψε σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Έργα του : «Ο Άγγελος που έχασε τον δρόμο για τον παράδεισο», «Η Γαλλίδα δασκάλα» ( πρόκειται να γυριστεί κινηματογραφική ταινία), «E-mail» και «Η αναγνώριση του Μάξιμου Ροδομάνου».
ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Βιβλιοπωλείο “Η πολυθρόνα του Νίτσε”, Φιλελλήνων 24, Άρτα
